تحقیق كاركردهاي مناسب شهري، تركيب و ادغام آنها با فضاهاي اصلي مورد نياز كودكان از نظر روان شناسي

دسته بندي : علوم انسانی » روانشناسی

كاركردهاي مناسب شهري، تركيب و ادغام آنها با فضاهاي اصلي مورد نياز كودكان از نظر روان شناسي

بررسي ابعاد، استانداردها و چگونگي تعيين برنامه ريزي فيزيكي:
تعيين برنامه ريزي كالبدي و سايت:
برنامه ريزي كالبدي مركز مورد نظر مبتني بر جهات سه گانه زير است:
الف- استانداردها و معيارهاي مربوطه
تازه بودن زاويه نگرش طرح هايي از قبيل پروژه كنوني از يك سو و ويژگي تركيبي اين گونه پروژه ها (كه در دل خود، طيفي از عناصر و كاركردهاي مختلف از قبيل اداري، آموزشي، مسكوني و… را دارند) از سوي ديگر، باعث گرديده تا در دل مراجع مطرح ساختمان سازي موجود، استانداردها و ضوابطي كه دقيقاً مجموعه هايي اين چنين را مد نظر قرار داده باشند، وجود نداشته باشد.
بنابراين، كوشش شده است، از اين رهگذر، استانداردها و يا معيارهايي را كه در قالب هر يك از اجزاء طرح، مقرر و يا توصيه شده، مورد توجه قرار گيرد. هر فضا استانداردهاي خاص خود را دارا مي باشند كه ضمن انطباق با ويژگي هاي پروژه حاضر مورد استفاده قرار مي گيرند.
ب- زواياي خاص و نوين مورد توجه پروژه:
پيش بيني مجتمع بزرگ شبانه روزي براي بچه هاي خيابان و ادغام آن با ساير عناصر آموزشي، اداري، فرهنگي، ويژگي منحصر به فرد پروژه حاضر است كه قبلاً در ايران مورد تجربه قرار نگرفته غير از دو يا سه نمونه تز در دانشگاههاي كشور و اين رساله مي‌كوشد تا آن را به صورت يك «تز» و نظريه ارائه دهد. نظريه اي كه ما به ازاء كالبدي و معمارانه يك ديدگاه جديد روان شناسي و جامعه‌شناسي مي باشد.
بر مبناي اين ديدگاه، مي بايد زندگي اين كانون را تا حد امكان به زندگي نوجوانان عادي نزديك ساخت و محيط و مكان زندگاني آنان را به شكلي كارآ و اصولي با فضاهاي مورد استفاده همگان پيوند داد.
پروژه حاضر تلاش دارد تا با گزينش كاركردهاي مناسب شهري، تركيب و ادغام شايسته آنها با فضاهاي اصلي مورد نياز كودكان اين مركز ديدگاه روان شناسي جامعه شناسي فوق، در قالب طراحي معمارانه، جامعه عمل بپوشاند.
ج- محدوديت ها و امكانات زمين:
محدوديت ها و امكانات زمين پروژه از قبيل: وسعت، موقعيت، ويژگي هاي توپوگرافي، عوامل همجوار و… از ديگر عوامل موثر بر چند و چون شيوه اختصاص اراضي به كاربري هاي مختلف مورد نياز مي باشد.
بطور كلي فضاهاي مورد نياز با توجه به تحقيقات انجام شده از سازمان بهزيستي كشور، افراد ذيصلاح و دست اندر كاران اين مسئله و نياز اصلي اين كودكان بشرح زير در نظر گرفته شد:
1- ساختمان اداري،2- خوابگاهها، 3- ساختمان اجتماعات، 4- ساختمان آموزشي، 5- ساختمان كارگاهها، 6- غرفه‌هاي فروش، 7- فضاهاي سبز ورزشي، 8- نگهباني، كه به ترتيب به چگونگي ريختن برنامه فيزيكي هر يك خواهيم پرداخت.
1-1-6- ساختمان اداري
اگرچه مجموعه به منظور حمايت و خدمات به بچه هاي خياباني، كارآئي يافتن، شكوفائي روحي و مسئوليت پذيري آنان طراحي شده است و قسمتي از فعاليتهاي مجموعه مي تواند توسط خود بچه ها انجام گيرد، وجود كادر اداري و مجرب براي كنترل، برنامه ريزي، مراقبت و برقراري روابط داخلي و نگهداري مجموعه ضروري به نظر مي رسد.
فضاهاي اداري در برگيرنده تمام فعاليتهايي است كه جهت مديريت و بروكراسي اداري، قسمت روانشناسي و مددكاري و در اين مركز بخش پزشكي (كه در طبقه دوم اداري است) به كار مي‌روند. بعلت كوچك بودن سايت و اينكه با برنامه فيزيكي در نظر گرفته شده، فضاي جداگانه اي براي بخش پزشكي مقدور نبود و در ضمن چون بچه ها براي تشخيص و نگهداري ابتدا به ساختمان اداري برده مي شوند، بهتر است در همان ساختمان (از نظر نداشتن بيماريهاي پوستي و خوني و…) چك بهداشتي شوند.

موارد قابل توجه در طراحي ساختمان اداري:
1- ارتباط آسان ساختمان اداري با ورودي اصلي مجموعه كه از ضروريات طرح محسوب مي شود. بنابراين، ساختمان اداري بايد نزديكترين فضاها به ورودي اصلي مجموعه باشد و دسترسي مناسب پاركينگ و اتومبيل نسبت به آن قرار گيرد.
2- استقلال قسمتهاي اداري- رياست مجموعه- بخش روانشناسي و قسمت پزشكي.
2- ارتباط نزديك نگهباني با بخش اداري.
مهمترين جزء دفاتر اداري، وسائل و تجهيزات آنهاست كه براساس فعاليتي كه در آنها شكل مي گيرد، داراي ابعاد و استانداردهاي متفاوت مي باشند كه در زير به برخي از آنها اشاره مي كنيم:
ميانگين عمق اين دفاتر را مي توان بين 6-5/4 متر در نظر گرفت.
مساحت كف با در نظر گرفتن ميز به ابعاد 4/1-7/0 متر، بدون وسائل دفتري و محوطه كاري آنها براي يك تايپيست، 7/1 متر مربع، براي كارمند معمولي 3/2 مترمربع، براي كارمند بايگاني 1/1 متر مربع و براي كارمند مواجه شونده با مردم 5/2 مترمربع است، اين در حالي است كه فضاي لازم با در نظر گرفتن وسائل دفتري و محوطه هاي كاري براي منشي 10 مترمربع، براي كارمندان اجراي 6-4 مترمربع، براي هر فرد در اتاق كنفرانس 5/2 مترمربع و براي رئيس قسمت 25-15 مترمربع است.
در مورد مركز مراقبتهاي ويژه كه در طبقه دوم اين ساختمان واقع است، بعلت كوچك بودن سايت و لازم نبودن مركز تخصصي، اين فضا بيشتر به مثابه درمانگاهي است كه مراقبتهاي درماني ارائه مي دهد و فضاهائي چون: بخش روانشناسي (مشاوره- مددكاري) پزشكي- معاينه چشم و مركز پانسمان را شامل مي شود.
ساختمان خوابگاه:
بخش خوابگاهها
كلياتي از ويژگي‌هاي فضاهاي مسكوني:
در مجتمع حاضر، منظور از فضاهاي مسكوني، خانه‌ها يا واحدهاي اقامتي كودكان مي‌باشند كه كاربري اصلي مجتمع را تشكيل مي‌دهند. در اين پروژه، طراحي مسكن مورد نياز از دو جهت مورد توجه واقع شده است:
نخست، از آن جهت كه اين واحدهاي مسكوني مي‌بايد به تبعيت از برنامه‌ريزي زندگي مجتمع، حتي‌الامكان تداعي كننده يك خانه و منزل معمولي باشد، به نحوي كه هر كودك احساس حضور در خانه و خانواده خود را داشته باشد. بنابراين، واحدهاي مسكوني مي‌بايد ويژگيهاي كالبدي خاص خود را دارا باشد.
دوم، از آن نظر كه، مجموعه مسكوني مي‌بايد براي كودكان استفاده كننده احساس بافت مسكوني معمولي را ايجاد كند، نه احساس تكرار و يكنواختي بلوك‌هاي مسكوني تيپ خوابگاه مانند را (از نوع تعاوني‌هاي مسكن و خانه‌هاي سازماني). خصوصيات كليدي فوق، باعث مي‌شود تا به يك اصل بسيار مهم كه امروزه در شهرسازي نوين (به ويژه پس از گذر از دوران مدرن گرايي)، مورد عنايت واقع شده، دقت شود و آن، اصل هويت و نشان‌مندي است. رعايت اين اصل سبب مي‌گردد، تا به پيروي از تجربيات شهرهاي گذشته، گوشه و كنار هر يك از فضاهاي شهري و به ويژه حوزه‌هاي مسكوني، از يكديگر متفاوت گردد و در سايه همين تفاوت‌ها و نشانه‌ها هر فرد (در اينجا هر كودك كانون؛) نسبت به محيط زندگي خود احساس بهتري از تعلق و در نهايت هويت داشته باشد.
در اينجا لازم است تعريف دقيق‌تري از مسكن ارائه شود. مسكني كه تا به حال مطرح بوده هميشه محل جاي دادن و پذيرفتن كانون گرم و پر مهر خانواده بوده است؛ خانواده‌اي كه معمولاً از سرپرست خانواده يعني پدر، مادر و فرزندان تشكيل مي‌شود؛ حتي در برخي از خانواده‌ها پدربزرگ و مادربزرگ خانواده نيز جزء افراد خانواده محسوب مي‌گردند، ولي چيزي كه در اينجا تحت عنوان يك خانواده ارائه مي‌شود، نياز به تعريف جديدي دارد. خانواده از يك مربي به عنوان سرپرست دايم خانواده و نيز تعدادي كودك كه در سنين بين 12 تا 18 مي‌باشند، تشكيل شده است.
با اين مقدمه به مقايسه‌اي هر چند كوتاه و مجمل بين مسكن و خانواده (به مفهوم متعارف در اجتماع) و مسكن خانواده‌هايي كه قرار است با تعريف جديد در كنار هم زندگي كنند، پرداخته مي‌شود تا شايد راه‌گشايي در جهت طراحي مسكن مناسب و خاطره‌انگيز براي اين كودكان باشد.
مسكن در مفهوم لغوي خود به معناي محل سكونت و آرامش براي جمعي به نام خانواده مي‌باشد. مسكن، قالبي است در برگيرنده خانواده.
اين خانواده بسته به روابط عاطفي، اخلاقي، اجتماعي، فرهنگي، … و از همه مهمتر فعاليتهايي كه در هر فرهنگ، در يك مسكن به خانواده تعلق مي‌گيرد، قالبهاي متفاوتي به خود گرفته است.
بحث سلسله مراتب، از جمله مهمترين مسائلي است كه در ساخت و ساز شهري هم مانند يك مسكن سنتي به چشم مي‌خورد. محدوديت و حريم كوچه‌ها و